Voor wie in 2025 een huis wil kopen, is het Nederlandse subsidiestelsel best wel complex De overheid heeft een gelaagd systeem opgezet waarin financiële steun voor de aankoop nauw is verweven met de verplichting tot verduurzaming. Van de Nationale Hypotheek Garantie die rentekorting oplevert tot de Starterslening die het verschil tussen leencapaciteit en koopprijs overbrugt. De mogelijkheden zijn behoorlijk, maar de voorwaarden zijn specifiek en vaak gefragmenteerd.
De Nationale Hypotheek Garantie: Fundament en Rentekorting
De Nationale Hypotheek Garantie (NHG) biedt huizenkopers een vangnet wanneer zij door onvoorziene omstandigheden zoals relatiebeëindiging of arbeidsongeschiktheid de hypotheeklasten niet meer kunnen dragen. De garantie minimaliseert het risico voor de kredietverstrekker, wat resulteert in een rentekorting voor de koper.
Dit rentevoordeel is substantieel. De NHG-rente ligt gemiddeld 0,5 tot 1 procent lager dan tarieven zonder NHG. Voor wie de hypotheek gaat berekenen, maakt dit verschil tienduizenden euro's uit over de looptijd van de lening. Een rentekorting van 0,5 procent op een hypotheek van €300.000 bespaart ongeveer €750 per jaar aan rentelasten, wat over dertig jaar neerkomt op ruim €22.000.
Het afsluiten van een NHG-hypotheek kost wel geld. De borgtochtprovisie bedraagt in 2025 0,4 procent van de hoofdsom en wordt ingehouden op de lening. Voor een hypotheek van €300.000 komt dit neer op €1.200. Dit staat los van andere bijkomende kosten zoals notaris-, taxatie- en advieskosten.
Voor 2025 ligt de standaard NHG-grens op €450.000. Dit is het maximale bedrag waarvoor de garantie geldt. Maar hier begint de strategische koppeling met duurzaamheid.
Starterslening
De Starterslening is het meest directe financiële instrument ter ondersteuning van de woningaankoop voor starters. Het primaire doel is het overbruggen van het verschil tussen de maximale hypotheek die een starter kan krijgen en de totale prijs van de eerste koopwoning.
De lening, een product van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn), is uitsluitend beschikbaar in combinatie met een NHG. Deze koppeling zorgt voor een betrouwbaar vangnet en verzekert dat de starter aan de nationale draagkrachtnormen voldoet.
ISDE: De grote verduurzamingssubsidie
Na de aankoop komt de verduurzaming. De Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE), beheerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), is de centrale pijler van de rijksoverheid voor de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad.
Voor 2025 is er ruim €550 miljoen aan nieuw budget beschikbaar gesteld. De regeling is meerjarig en loopt door tot ten minste 2030. Cruciaal is dat de subsidie niet geldt voor nieuwbouw, maar uitsluitend voor de verbetering van bestaande woningen.
De ISDE dekt een breed scala aan maatregelen waaronder isolatiemaatregelen zoals dak, spouw, gevel, vloer, HR en triple glas. Duurzame energieopwekkers komen ook in aanmerking zoals hybride warmtepompen en zonneboilers. Ook komt een aansluiting op warmtenet in aanmerking (vast subsidiebedrag van 3775 euro). Tot slot is er ook bij aansluiting op een warmtepomp eventueel de kans op subsidie voor elektrische kookvoorziening.
Timing en bonussen
De RVO biedt een hogere subsidie ('bonus') wanneer een woningeigenaar binnen een periode van 24 maanden ten minste twee isolatiemaatregelen of een combinatie van een isolatiemaatregel en een duurzame energieopwekker uitvoert. De aanvraag moet uiterlijk 24 maanden na de voltooiing van de eerste maatregel worden ingediend.
Dit betekent dat strategische timing essentieel is. Wie direct na de aankoop van een bestaande woning start met verduurzaming en minimaal twee maatregelen binnen 24 maanden plant, komt in aanmerking voor het hogere subsidiebedrag.
De ISDE stelt strikte eisen. De woning moet dienen als het hoofdverblijf van de aanvrager. Daarnaast moeten de werkzaamheden altijd worden uitgevoerd door een professioneel en gecertificeerd bedrijf. Eigen installatie komt niet in aanmerking voor subsidie.
Naast directe steun voor kopers investeert de Rijksoverheid in instrumenten die de markt structureel moeten aanpassen. De Realisatiestimulans is een instrument van het Ministerie van Volkshuisvesting om de bouw van betaalbare woningen te versnellen.
Deze regeling is gericht op gemeenten, die een bijdrage ontvangen per gerealiseerde betaalbare woning. Als betaalbaar koopsegment gelden woningen met een koopsom tot €405.000. Dit bedrag ligt ruim onder de NHG-grens van €450.000, waardoor deze woningen automatisch zeer toegankelijk zijn voor de doelgroep die in aanmerking komt voor een Starterslening en NHG.
Het totale beschikbare budget tot en met 2030 is circa €2,5 miljard. Deze beleidsmaatregel compenseert de onrendabele top in de woningbouw en resulteert in een beleidssynergie waarbij het Rijk de bouw stimuleert, terwijl gemeenten de aankoop van diezelfde woningen financieel ondersteunen via de Starterslening.
